Programlama, bilgisayarlara onların anlayabileceği bir dille komutlar vererek istediğimiz işlemleri yaptırmak olarak tanımlayabileceğimiz, bilgisayar programlarının geliştirilmesi, test edilmesi, bakım ve güncelleme işlemlerinin yapılması sürecidir. Bu süreçte programlama dili adı verilen özel kurallara sahip dilleri kullanırız. Programlama dillerinin, belirli sözdizimi kuralları (syntax) ile anlambilimi (semantics) vardır. Sözdizimi, bir programlama dilinde nasıl ifadeler yazılacağını belirleyen kurallar iken, anlambilimi de yazılan ifadelerin ne anlama geldiğini ve nasıl çalıştığını tanımlayan kurallardır.
Programlama öğrenme sürecinde karşılaşılan kavramlardan bazıları kısaca şöyledir:
- Nesne Yönelimli Programlama (Object – Oriented Programming) (OOP): Kodun, veri ve davranışı bir arada tutan nesnelerden oluştuğu bir programlama yaklaşımıdır. Nesne yönelimli programlama, kodun daha anlaşılır, düzenli ve esnek olmasını sağlar.
- Sınıf (class): Nesne yönelimli programlama yaklaşımında kullanılan temel kavramlardan biridir. Sınıflar, ortak özelliklere ve davranışlara sahip nesneleri tanımlamak için kullanılır. Sınıfların özellikleri (attributes) ve yöntemleri (methods) olabilir.
- Nesne (Object): Sınıfların somutlaştırılmış halleridir. Nesneler sınıfların özelliklerine ve yöntemlerine sahiptir ve bellekte yer kaplarlar.
- Metot/yöntem (Method): Bir sınıf veya nesnesin yapabildiği işlevlerdir.
- Kurucu metot (Constructor): OOP yaklaşımında kullanılan önemli özelliklerden biri olan kurucu metot, bir sınıftan nesne oluşturulduğu zaman otomatik olarak çalışan özel bir yöntemdir.
- Değişken (variable): Programlama sürecinde verileri saklama ve işlemeye ihtiyaç duyarız. Değişkenler, bilgisayarın hafızasında belirli bir yer işgal eden, veriyi saklamak için kullandığımız isimlendirilmiş alanlardır.
- Operatör: Veriler üzerinde işlem yapmak için kullandığımız sembollerdir. Örneğin +, -, *, /, % gibi aritmetik işlem operatörleri, ==, !=, <, > gibi karşılaştırma operatörleri ve and, or, not gibi mantıksal operatörler vardır.
- Döngü (loop): Bir kod bloğunun belirli bir koşul sağlandığı sürece tekraren çalışmasını sağlayan bir yapıdır.
- Dizin Numarası / indis / indeks (index): Bir dizi veya liste gibi sıralı veri yapılarındaki her öğenin konumunu belirtmek için kullanılır. Çoğunlukla sıfırdan başlayarak artan bir tamsayıdır. Örneğin, bir dizideki ilk öğenin (ilk elemanın) indeksi genellikle 0’dır, ikinci öğenin indeksi 1, üçüncü öğenin indeksi 2 ve bu şekilde devam eder.
Programlama, çok geniş ve zengin bir alandır. Programlamayı öğrenmek isteyenler için, bu kavramları iyi anlamak ve uygulamak çok önemlidir. Öğrenmenin en iyi yolu ise, bol bol pratik yapmaktır.